Overheid niet de melkkoe voor alles

Het is absoluut niet gemakkelijk scheve toestanden weer recht te trekken, want dan regent het in een minimum van tijd opmerkingen en verbolgen reacties. Je mag verwende kinderen blijkbaar niet te veel ontzeggen.

Nadat de Vlaamse minister van Werk Philippe Muyters (N-VA) het mes zette in het oneigenlijk gebruik van opleidingscheques, staan de ‘ongelukkigen’ mekaar al te verdringen. Het Forum voor Amateurkunsten, de muzieksector en ook het deeltijds kunstonderwijs voelen zich benadeeld. Blijkbaar veronderstellen ze dat mensen nog alleen een kunstzinnige hobby willen beoefenen als de gemeenschap daarvoor opdraait. Een aantrekkingskracht die er dan alleen maar is als de overheid sinterklaas speelt. Dat is toch wel heel vreemd.

De opleidingscentra voor volwassenen, verenigd in Vormingplus, hebben nog wel enig begrip voor de Vlaamse maatregel, maar vragen dan weer een overgangsregeling. Een korte periode zou misschien nog te begrijpen zijn, maar er wordt al meteen uitstel gevraagd  tot begin volgend jaar. Voortdurend wordt geklaagd over de zeer trage molen van de overheid, maar als dan eens een misbruik wordt aangepakt dan moet het nog bijna een half jaar duren voor alles mag worden recht getrokken. En dat terwijl de minister ook heeft meegedeeld dat opleidingscheques die al besteld zijn ook zullen worden betaald. Dat is al een overgang.

Niets is zo mooi als een artistieke, sportieve of zelfs culinaire hobby. Een krant somde een aantal prachtige liefhebberijen op: yoga beoefenen, boekbinden, snit en naad, een cursus reisbegeleider of bloemschikken , maar ook de cursussen ‘cocktails shaken’, 'salades, altijd de zomer in huis', 'wokken: een kunst' of ‘initiatie in de Belgische bieren’. Er moeten daar zeker echte voltreffers bij zijn want in deze tijden vuren alle tv-zenders het ene kookprogramma of –wedstrijd na het andere af op het Vlaamse publiek.  Je zou dus denken dat al die waardevolle cursussen niets dan enthousiaste gebruikers zouden aantrekken, die voor hun hobby toch iets zouden over hebben. Maar dat zou alleen zo zijn als dat gebeurt met het geld van de belastingbetaler, want anders kunnen en willen die mensen daar niet in meestappen. Onbegrijpelijk en ongeloofwaardig.

Terug naar het echte doel

Er is niets fout met al die cursussen en opleidingen. Het is goed dat ze georganiseerd worden. Maar daar dienen de opleidingscheques niet voor.  Die zijn altijd bedoeld geweest om de financiële drempel te verlagen voor werknemers die een opleiding willen volgen om hun positie op de arbeidsmarkt te verbeteren.  De opleidingscheques werden ingevoerd in 2003. Sindsdien is het budget gestegen van 4,5 miljoen naar 20 miljoen per jaar. Uit gegevens van de VDAB is echter gebleken dat 60 procent van de cheques gebruikt werden voor persoonlijke interesses en niet om de arbeidsmarktpositie te verbeteren. Als het oneigenlijk gebruik al groter wordt dan het eigenlijk gebruik, dan moet je echt wel ingrijpen.  Dat gebeurde overigens niet zomaar in het wilde weg. Minister Muyters paste de maatregel toe na overleg met de sociale partners.

Het stond ook allemaal al in de beleidsnota Werk van minister Muyters en in het Werkgelegenheids- en Investeringsplan (WIP) dat in december vorig jaar werd afgesloten tussen de Vlaamse regering en de sociale partners. Dit kon toch echt geen verrassing meer zijn.

Betaling van opleidingen met opleidingscheques zullen nog steeds kunnen, maar dan wel voor beroepsopleidingen die ook erkend worden binnen het stelsel van het betaald educatief verlof. En ook uitzonderingen blijven mogelijk. Voor een wijncursus kunnen nog opleidingscheques worden gegeven als men bijvoorbeeld sommelier wil worden.

Uiteraard betekent de terugkeer naar de echte bedoelingen van het systeem een besparing voor de VDAB.  Dat is ook nodig.  Misschien moeten sommigen eens de knop omdraaien en de overheid niet langer beschouwen als de eeuwige melkkoe voor alles. Het geld van de belastingbetaler moet gebruikt worden voor initiatieven die maatschappelijk verantwoord zijn, die de samenleving vooruithelpen, niet om persoonlijke liefhebberijen te subsidiëren, hoe zinnig die ook kunnen zijn.