Serristenvilla Muyldermans in Hoeilaart definitief beschermd als monument

Vlaams minister van Onroerend Erfgoed Matthias Diependaele beschermt Serristenvilla Muyldermans definitief als monument. “De druiventeelt in Hoeilaart zorgde gedurende 100 jaar voor welvaart in de streek. De Serristenvilla Muyldermans is één van de meest rijk uitgewerkte in de streek, en nog heel mooi bewaard. Door de villa te beschermen, zorgen we ervoor dat het sociaal en economisch verhaal van de gemeenten ten zuidoosten van Brussel ook fysiek bewaard blijft. Ze is namelijk onlosmakelijk verbonden aan de geschiedenis en de identiteit van Hoeilaart”, verklaart minister Diependaele.

De streek ten zuidoosten van Brussel werd tot ver in de twintigste eeuw gekenmerkt door een landschap bezaaid met serres in functie van de kweek van tafeldruiven. Vandaag is dit “glazen” landschap stilaan aan het verdwijnen, wat rest zijn de serristenwoningen, al dan niet omgeven door overblijfselen van het voormalige serrebedrijf. Door een concentratie van dit type woningen in de streek, bepalen ze mee het uitzicht van het landschap. De bescherming van één van de meest rijk uitgewerkte serristenwoningen met een nog gaaf bewaard interieur en bijhorende serre benadrukt het sociaal en economisch verhaal van de gemeenten in de Vlaamse Rand ten zuidoosten van Brussel.

De villa Muyldermans werd gebouwd in de 1924, tijdens de meest welvarende periode voor Hoeilaart. De teelt van tafeldruiven in serres kende op dat moment een tweede grote expansie, na de start eind negentiende eeuw. Tijdens deze tweede bloeiperiode werden Hoeilaart en de omliggende dorpen herschapen tot “glazen” landschappen door de bouw van talrijke serres. De teelt van tafeldruiven zorgde voor een zeer snelle economische vooruitgang van deze eerder arme landbouwstreek. De groter wordende groep serristen zou zijn nieuw verworven rijkdom etaleren door onder andere de bouw van villa’s midden in hun serrecomplexen.

De villa Muyldermans was een ontwerp van architect Charles Mariën (1879-1947), en werd gebouwd naast het eerder opgericht serrecomplex. Mariën, een lokale architect zou vanaf het interbellum mee de stijltrend bepalen voor de bouw van serristenvilla’s in de streek. Villa Muyldermans is het gaafst bewaarde voorbeeld van een villa ontworpen door of geïnspireerd op architect Mariën in Hoeilaart.  De al eerder als monument beschermde Villa Charliers in Overijse was Mariëns prototype. De villa in Hoeilaart is veel rijker uitgewerkt met onder andere een torenvolume. De villa laat het architecturale hoogtepunt zien van de serristenvilla’s in Hoeilaart en omliggende gemeenten. De stijl die Mariën toepaste, sluit het beste aan bij de decoratieve en pittoreske stijl van de cottage. Door zijn ligging op de zuidheuvel is de villa goed zichtbaar in de omgeving.

De villa laat de materiële welstand van de bewoners zien, zowel aan de buitenzijde als in de binnenafwerking. Naast de bewaarde decoratieve interieurelementen zijn ook alle eigentijdse comfortvoorzieningen uit deze periode nog aanwezig in de villa. Zo waren een badkamer, centrale verwarming en rolluiken vooruitstrevend voor een gewone burger. De serristenvilla’s staan de laatste decennia steeds meer onder druk na de stopzetting van de serrebedrijven. De serres werden gesloopt en de villa’s aangepast aan de smaak van nieuwe eigenaars. Toch bleef bij villa Muydermans de planindeling en interieurafwerking bewaard, wat de villa uitzonderlijk maakt. 

De woning staat ook niet op zichzelf maar vormt een ensemble met de bewaarde serre en de garage in bijhorende stijl. De bewaarde serre als getuige van het voormalig groot serrecomplex van 26 broeikassen is zeldzaam. Het is een standaardserre met houten gebint, maar met een gebogen in plaats van een geknikte vorm. De serre lijkt qua vormgeving op de verdubbeling van de typische muurserre die men sinds de tweede helft van de negentiende eeuw aantreft in kasteeltuinen. Het domein wordt bijkomend aan de straatzijde afgesloten door een afsluiting met balustrade, deze omheiningsmuur is een getuige van de omvang van het voormalige bedrijf.