’Geert, tijd om een klasse hoger te spelen’

De advocaat uit Izegem, de stijve boekhouder, de vleesgeworden zakelijkheid. Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) heeft de perceptie niet mee. Hij wordt zo vaak vergeleken met zijn voorganger Kris Peeters, dat het soms lijkt of Peeters de vlotheid zelve was en dat is óók niet helemaal waar. Hij mag dan wel de ‘George Clooney’ van de Wetstraat worden genoemd, sportief zijn en over een charmante dosis flegma beschikken, Peeters kan ook erg houterig zijn als hij moet speechen. Maar het is wel een feit dat Peeters zich meer als een leiderprofileerde, bijwijlen zelfs als een bedrijfsleider.

’Peeters wilde de ceo van Vlaanderen zijn, Bourgeois wil de koning Filip van Vlaanderen zijn’, zegt oppositieleider Joris Vandenbroucke (SP.A). ‘De huidige minister-president vult zijn leiderschap veeleer protocollair dan bezielend in. Peeters liet zich overal filmen en fotograferen, Bourgeois hoor je enkel als hij in het buitenland is.’

Nochtans was hij er klaar voor: het is een publiek geheim dat Bourgeois er al lang van droomde om minister-president te worden. Toen N-VA-voorzitter Bart De Wever tijdens de verkiezingscampagne van 2014 even Liesbeth Homans leek te bombarderen tot kandidate voor het Martelarenplein, was hij not amused. Homans haalde - net als gouwgenote Hilde Crevits (CD&V) - een pak meer stemmen, maar toch bleek Bourgeois de enige optie toen puntje bij paaltje kwam.

’Geert is de juiste man op de juiste plaats’, meent N-VA-fractieleider Matthias Diependaele. ‘Natuurlijk is er een stijlbreuk met Kris Peeters, maar Geert doet dat heel, heel goed. Hij is geen teflonpoliticus waar alles van afglijdt, maar een gevoelige en aimabele mens. Misschien wat minder flamboyant en charismatisch dan zijn voorganger, maar dat wil niet zeggen slechter, hé.’

De liberale collega’s zetten de Vlaamse regeringsleider in ieder geval uit de wind. ‘Geert is rustig, kent zijn dossiers, luistert goed en werkt in de luwte’, klinkt het bij Annemie Turtelboom.

Vakminister

CD&V is iets kritischer. Iemand na een jaar beoordelen is wel heel erg vroeg, vindt Koen Van den Heuvel (CD&V). ‘Maar het is wel duidelijk dat Geert groeit in zijn rol. Net zoals de hele Vlaamse regering op een meer volwassener manier moet uitstralen dat het zwaartepunt nu echt bij de deelstaten ligt, moet ook Geert Bourgeois zich ontpoppen als de leider van die Vlaamse regering. Ja, hij heeft een andere stijl dan Kris Peeters - en dat is ook goed, mensen moeten zichzelf blijven, anders worden ze een karikatuur - maar ik verwacht wel dat hij blijft groeien en het minister-presidentschap met meer klasse zal invullen.’

De voorbije maanden bleek de kritiek op het Vlaamse opperhoofd niet min. Zo was er ergernis over het feit dat hij te veel ‘afwezig’ was in het Vlaams Parlement en zich te veel als vakminister opstelde. Een vakminister mag/kan zich bezighouden met zíjn dossiers, van een minister-president verwacht je meer helikoptervisie en meer aansturing. En dat blijft, volgens sommigen, uit.

Bourgeois gebruikt ook niet ten volle de instrumenten die Vlaanderen heeft als gevolg van de zesde staatshervorming. Dat stelt ook de Leuvense politicoloog Bart Maddens vast. ‘Luc Van den Brande en Gaston Geens, allebei CVP’ers, gebruikten dat Vlaamse niveau echt als een instrument van natievorming. Bourgeois doet dat totaal niet’, aldus Maddens(DS 11 juli).

Vertrouwen

Als het vertrouwen van de Vlaming een goede graadmeter is voor het functioneren van de regering en de regeringsleider, heeft Bourgeois wel degelijk een probleem. In de najaarspeiling vanDe Standaard en deVRT (oktober 2014) zakte het vertrouwen van de Vlaming in de Vlaamse regering in één klap met twintig procent. ‘Dat is een stevige klap, maar niet abnormaal’, schreef deze krant toen. Voorgangers Kris Peeters en Yves Leterme startten destijds wel iets hoger, maar moesten ook dat vertrouwen verdienen en opbouwen.

’Vergeet niet dat Kris Peeters zeven jaar lang minister-president is geweest’, zegt Hilde Crevits. ‘Hij kon snel tot compromissen komen, en was op den duur een beetje deburgervader van Vlaanderen. Vandaag zijn er nóg mensen die Kris aanspreken als minister-president(lacht).’

Toch is dat vertrouwen een werkpunt, geeft de CD&V-topvrouw toe. Er moet in geïnvesteerd worden. ‘Maar dat is geen taak van Geert alleen, ik voel mij daar mee verantwoordelijk voor.’

De oppositie neemt het Bourgeois kwalijk dat hij hen niet serieus lijkt te nemen. Volgens SP.A-voorzitter John Crombez, tot vorige maand fractieleider, hecht de N-VA’er weinig belang aan het parlement. ‘Hij gaat weinig in debat, discussieert niet mee en gebruikt flauwe retoriek. Bij samengestelde vragen schuift hij de hete aardappel door naar anderen. En op een bepaald moment heeft hij zelfs gezegd dat de oppositie zich moet inhouden.’

Wissel op de toekomst

Bourgeois ergert zich blauw aan de kritiek op zijn leiderschap. ‘Ik zoek naar oplossingen, ik hak knopen door, ik bereik de doelstellingen van deze regering. Je moet mijn beleid afwegen aan de realisaties. We hebben een aantal hervormingen doorgevoerd waar ik zéér trots op ben, en dat is wat telt.’ De West-Vlaming ziet een duidelijk patroon: discussies over de rol van een minister-president zijn volgens hem van alle tijden. ‘Ook over mijn voorgangers is gezegd dat ze geen leiderschap toonden.’

Dat Bourgeois meer op de achtergrond blijft dan Peeters destijds is daarom geen slechte zaak, meent Björn Rzoska (Groen), maar ‘als een van zijn ministers in de problemen komt, wreekt zich dat wel. Peeters was op zulke momenten altijd in het parlement om de boel bijeen te houden, waardoor dat parlement na een tijdje wel doorhad dat er geen barst in de ploeg te krijgen was.’

Omdat De Wever heel even Liesbeth Ho­mans naar voren leek te schuiven als minister-president én omdat Bourgeois begin deze maand 64 is geworden, werd er onlangs gespeculeerd dat hij halfweg de regeerperiode de fakkel zou doorgeven aan Ho­mans. Roddels, noemt de N-VA het en ook Homans zelf - die allicht moeilijker zou worden aanvaard door de coalitiepartners - ontkent heftig: ‘Niet aan de orde.’

Feit blijft dat Bourgeois, die 68 wordt in 2019, geen wissel op de toekomst is. Wie de partij dan als kandidaat-MP zal voorstellen, is nog niet beslist.