Vlaams onderzoek baart 100 spin-offs

De Vlaamse strategische onderzoekscentra (SOC) zijn samen goed voor zo'n 100 spin-offs. 'De investering in fundamenteel onderzoek werpt haar vruchten af', zegt Vlaams fractievoorzitter Matthias Diependaele (N-VA).

Vlaanderen telt vier strategische onderzoekscentra: Imec, iMinds, het Vlaams instituut voor Biotechnologie (VIB) en de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO). Uit hun werking zijn al 105 spin-offs voortgevloeid, blijkt uit cijfers die Matthias Diependaele bij Vlaams minister van Economie Philippe Muyters (N-VA) opvroeg. Van die 105 zijn er wel al 23 weer gestopt. Vooral het Leuvense Imec en het Gentse iMinds scoren goed qua aantal spin-offs, blijkt uit de cijfers.

De creatie van spin-offs is een van de criteria waar de strategische onderzoekscentra aan moeten voldoen om financiering van de Vlaamse overheid te krijgen. Bij elk onderzoekscentrum wordt daarbij rekening gehouden met de sector waarin het onderzoekscentrum actief is en eventuele randvoorwaarden. De afspraken met Imec, VIB en iMinds worden dit jaar geëvalueerd en heronderhandeld voor de pe- riode tot 2021.

'De cijfers tonen de meerwaarde aan van investeringen in fundamenteel onderzoek', zegt Diependaele. 'We moeten op dat pad verdergaan. Bovendien geeft de Vlaamse overheid via het Spin-Off Financieringsinstrument (SOFI) en de subsidiekanalen van het Vlaams innovatie-agentschap IWT een duwtje in de rug.'

Ook Wim De Waele, de vorige CEO van iMinds, die mee de fintech-incubator Eggsplore heeft opgericht, denkt dat Vlaanderen voor de creatie van spin-offs goed bezig is. 'De strategische onderzoekscentra spelen daar zeker een belangrijke rol in.' Bovendien zijn ze ook vrij complementair, zegt De Waele. 'Het VIB is sterk gestoeld op wetenschappelijk onderzoek. De producten die daaruit komen, hebben lange ontwikkelingscycli en zijn heel kapitaalintensief. De spin-offs van iMinds zijn meer softwaregedreven en hebben veel kortere cycli. Imec hanteert dan weer een platformstrategie waarbij het vooral heel grote bedrijven als klant had.'

Hoewel de private incubatoren als paddenstoelen uit de grond schieten, blijven de SOC's belangrijk omwille van de link met wetenschappelijk onderzoek, vindt De Waele. Al zou hij ook graag zien dat ondernemerschap meer in de universiteiten zelf ingebed zit, zoals aan de Stanford-universiteit in de VS. 'De vele regeltjes over het cumuleren van onderzoekswerk en commerciële activiteiten werken vaak contraproductief', vindt hij.

Meer dan met extra kapitaal kan de overheid vooral helpen door een beter fiscaal en juridisch kader te creëren, en te zorgen dat lokale groeibedrijven kansen krijgen om mee te doen met overheidsaanbestedingen.

De toenadering tussen iMinds en Imec, waar ook de Vlaamse regering op aanstuurt, kan volgens De Waele een sterke combinatie opleveren. 'Vooral in het model van Imec is er een verschuiving aan de gang van hardware- naar softwaretoepassingen, zoals e-health-apps. Als ze die software niet bij iMinds kunnen halen, zullen ze die sowieso op hun eentje moeten ontwikkelen, en dan dreig je veel overlap te krijgen tussen beide instellingen.' De uitdaging zit hem vooral in het overbruggen van de cultuurverschillen tussen beide onderzoekscentra, vindt hij.

Ook Diependaele ziet heil in meer samenwerking. 'Maar we moeten oppassen dat de eigenheid van beide instituten bewaard blijft. De samenwerking moet ook voor iMinds een win zijn.'

Bron: De Tijd, Di. 09 Feb. 2016, Pagina 17