"Eén verklaring, maar geen eendracht"

De Vlaamse regering houdt de Eandis-deal voorlopig niet tegen. Minister-president Geert Bourgeois (N-VA) kwam met een regeringsverklaring, maar die kan de verdeeldheid niet verbergen.

”Ik kan begrijpen dat u ongerust bent. Dat u het even niet meer weet. Maar begin dan niet voor de camera’s te zwaaien met geheimzinnige informatie, die na een paar lekken later van de Staatsveiligheid blijkt te zijn. Neem uw telefoon en praat het uit met uw collega’s, zo doe je dat.” N-VA-fractieleider Matthias Diependaele was gisteren in het Vlaams Parlement vlijmscherp voor minister van Energie Bart Tommelein (Open Vld). De liberaal had in de media de intrede van het Chinese staatsbedrijf State Grid in netwerkbeheerder Eandis in vraag gesteld, dik tegen de zin van minister-president Geert Bourgeois (N-VA). Volgens een brief van de Staatsveiligheid bestaat het gevaar dat Peking gevoelige informatie in handen krijgt.

Bourgeois kwam in het Vlaams Parlement met een gemeenschappelijke regeringsverklaring om de plooien glad te strijken. In de eerste plaats zou de autonomie van de aandeelhouders, de gemeenten, gerespecteerd worden. Oftewel: de Vlaamse regering legt de Eandis-deal voorlopig niets in de weg. Zo halen N-VA en CD&V hun punt binnen.

Geen gezichtsverlies

Toch liet Bourgeois ook een opening voor de verzuchtingen van Tommelein. Eens de deal goedgekeurd is, zal de Vlaamse regering hem nog grondig onderzoeken. Of alles wel in lijn is met de Europese en Vlaamse regelgeving, bijvoorbeeld. Ook de “bezorgdheden van de Staatsveiligheid” zullen tegen het licht gehouden worden.

Bovendien kondigde hij aan dat in het parlement gedebatteerd zal worden over de aandeelhoudersstructuur bij intercommunales. Kunnen ze ook naar de beurs? Kan er gewerkt worden met coöperatieven? Moet er een minimaal Vlaams aandeel blijven? Allemaal vragen die Tommelein ook had opgeworpen. Elke meerderheidspartij kon zo zonder gezichtsverlies haar eigen draai geven aan de verklaring, maar dat wil niet zeggen dat de spanningen weg zijn. Zo bleek uit de uitval van Diependaele. Tommelein reageerde gepikeerd. “Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen en mijn bezorgdheid uitgedrukt”, stelde hij. “Ik heb gebeld met de Staatsveiligheid, met de premier, maar ik heb ook collega Liesbeth Homans en de minister-president op de hoogte gesteld.”

Er is meer. Bourgeois minimaliseerde opnieuw de info van de Staatsveiligheid. ‘s Ochtends had hij gezegd dat de waarschuwingsbrief een “papiertje” was, met info die iedereen van het net kan plukken. Na de verklaring herhaalde hij dat de informatie “minnetjes” is, tenzij er nieuwe elementen opduiken. N-VA lijkt er dus gerust in: ook al komt er een onderzoek, de deal zal doorgaan. Toch houdt ze een slag om de arm. Jaak Raes, topman van de Staatsveiligheid, benadrukte dat het risico op spionage wel degelijk reëel is.

En wat dan met het debat over een mogelijke beursgang of een coöperatieve? Te laat voor de Eandis-deal, oordeelt N-VA en allicht krijgt ze gelijk. Maandag staat al de beslissende aandeelhoudersvergadering op het programma.

Verzet

De belangrijkste horde is dus voor maandag: het oordeel van de 190 gemeenten. Intussen rijst er verzet in verschillende steden en gemeenten. Gent vraagt de vergadering uit te stellen, anders stemt het tegen. Mechelen onthoudt zich, net als de gemeente Kasterlee. Morstel stemde tegen. De vraag is of het protest nog op tijd komt. De drievierdemeerderheid is bijna binnen. Een VRT-rondvraag wijst erop dat de steun voor de deal afkalft. Het Laatste Nieuws noteert twijfels bij zeker tien gemeenten. Tegelijk geven de burgervaders toe dat het te laat is. De liberalen stuurden aan op uitstel van de vergadering, maar kregen een njet van Bourgeois.

Een ding is zo duidelijk geworden: als er geen nieuwe elementen opduiken en maandag komt het licht op groen, dan lijkt de trein vertrokken. Ook al zal Open Vld op de rem blijven duwen.

Bron: De Morgen - 29 Sep. 2016, Pagina 4