Vlaamse regering moet harde noten kraken

De nieuwe Vlaamse meerderheid stelt vandaag haar regeerprogramma voor, maar uit wat daarover al uitlekte, blijkt dat er harde noten gekraakt worden. 'We nemen de sociale en economische maatregelen die noodzakelijk zijn in moeilijke tijden', zegt N-VA-voorzitter Bart De Wever.

Financiën

Hogere vergoeding voor overheidsdiensten

Net als de vorige gaat de nieuwe Vlaamse regering voor begrotingen in evenwicht en wel vanaf 2015. Dat betekent dat er de komende jaren fors bespaard moet worden om uit de rode cijfers te blijven. Belastingverhogingen staan niet op het programma, wel worden enkele retributies - vergoedingen voor overheidsdiensten - verhoogd. Het zou onder meer gaan om de waterfactuur, de tarieven van de vervoersmaatschappij De Lijn en de inschrijvingsgelden in het hoger onderwijs.

Omgekeerd wordt de verdeeltaks, de omstreden miserietaks die onder meer gescheiden partners betalen als ze alleen eigenaar willen worden van het samen gebouwde huis, op vraag van N-VA-fractieleider Matthias Diependaele opnieuw verlaagd naar 1 procent. Op het vlak van economie en innovatie zijn bijkomende budgetten afgesproken.

De registratie- en erfenisrechten worden gemoderniseerd, maar het resultaat moet budgettair neutraal zijn.

Onderwijs

Verplichte toelatingsproef, hoger inschrijvingsgeld

Het masterplan voor het middelbaar onderwijs, waarover de vorige Vlaamse regering met veel moeite een compromis bereikte, blijft overeind en vormt het belangrijkste onderdeel van het onderwijsluik in het regeerakkoord.

Besparingen zijn ook hier het devies. De Centra voor Leerlingenbegeleiding (CLB) ondergaan zoals gepland een audit en bij de pedagogische begeleidingsdiensten vindt een afslankingsoperatie plaats, met de verplichting om voor sommige thema's over de netten heen samen te werken.

De toelatingsproef in het hoger onderwijs wordt stapsgewijs veralgemeend, te beginnen met de wetenschappelijke richtingen. De proef zal verplicht zijn, maar niet bindend. Instellingen krijgen ook de mogelijkheid om het inschrijvingsgeld te verhogen. De hoogte van de studiebeurzen wordt in functie daarvan aangepast.

Er wordt bespaard op de werkingsmiddelen van de scholen, om zo geld vrij te maken voor de bouw van nieuwe scholen. Die moeten multifunctioneel zijn en dus ook kunnen dienen voor andere sectoren van de samenleving. Het decreet loopbaanpact wordt uitgevoerd zoals voorbereid.

Welzijn

Groeipad via efficiëntie, kinderbijslag gelijk voor elk kind

In de welzijnssector is er vooral continuïteit. Het decreet gehandicaptenzorg wordt uitgevoerd. Er is een groeipad vanaf 2015 uitgetekend, al zal die groei pas vanaf de tweede helft van de legislatuur echt voelbaar zijn en is die gekoppeld aan efficiëntiewinsten.

De kinderbijslag wordt gelijkgetrokken voor alle kinderen, met sociale correcties. Maar waarschijnlijk duurt het tot 2017 om het nieuwe systeem uit te werken. Intussen blijven de bedragen ongewijzigd, zoals de federale overheid die tot nu toe hanteerde.

Wonen

Woonbonus afgetopt voor nieuwe contracten

Op het vlak van wonen was het vooral uitkijken naar wat de Vlaamse regering zou doen met de woonbonus, een nieuwe Vlaamse bevoegdheid die de komende jaren duurder en duurder dreigt te worden. Die bonus wordt ongemoeid gelaten voor bestaande contracten, maar niet meer geïndexeerd voor contracten vanaf 2015. Experts hadden dat eerder al aanbevolen.

Daarnaast wordt de sector van de sociale koopwoningen getroffen. Bouwmaatschappijen zullen voortaan niet meer worden gesubsidieerd voor bijvoorbeeld de aankoop van grond of wegwerkzaamheden.

Werk

Iedereen activeren

Het doelgroepenbeleid wordt fors vereenvoudigd. Alleen voor ouderen, jongeren en personen met een handicap zullen er nog kortingen op de loonlasten zijn. Het activeringsbeleid, waarbij werklozen worden begeleid om een nieuwe job te vinden, wordt uitgebreid naar alle werklozen tot 65 jaar. Voor die oudste categorie van werklozen zal de begeleiding wel aangepast en minder dwingend zijn.

De dienstencheques worden behouden, en op vraag van CD&V wordt beklemtoond dat het arbeidsmarktbeleid in overleg met de sociale partners gevoerd zal worden.

Provincies

Zwaar afslanken

De provincies verdwijnen niet, wel worden ze zwaar afgeslankt. Zo zullen ze geen persoonsgebonden bevoegdheden meer kunnen uitoefenen. Antwerpen en Gent worden 'provincievrij', wat betekent dat ze de bevoegdheden van de provincie zelf kunnen uitoefenen.

Het aantal provincieraadsleden en gedeputeerden wordt gehalveerd. Gemeenten krijgen minder planlasten opgelegd en zullen in bepaalde gevallen van de Vlaamse regelgeving kunnen afwijken.

Energie

Hogere lasten verdelen

Op energievlak zit de grote uitdaging in de verwachte explosie van de distributienettarieven vanaf 2016. De Vlaamse meerderheid besluit de lasten te verdelen. Een deel van de meerkosten zal de regering voor haar rekening nemen, een ander deel zal de burger betalen via zijn energiefactuur, voor nog een ander deel wordt naar de eigenaars van zonnepanelen gekeken, die door de invoering van een capaciteitstarief hogere kosten voor distributie zullen ophoesten.

Bron: De Standaard, 23 juli 2014, p.4