Het gat in de begroting: wil de schuldige opstaan?

Het zwartepietenspel tussen Open Vld, N-VA en CD&V over het Vlaamse tekort in 2014 lijkt - voorlopig - voorbij. Echt moeilijk wordt het wanneer de drie centrumrechtse partijen de nieuwe besparingen voor 2015 onder elkaar zullen moeten trancheren.

Het Vlaamse begrotingstekort zakte gisteren van uur tot uur. Van 800 miljoen ging het naar 650 en ten slotte 'slechts' 563 miljoen. Dat de Vlaamse begroting van 2014 op dat tekort zal afkloppen, is nog niet zeker. "De cijfers zijn nog steeds niet definitief", gaf Vlaams begrotingsminister Annemie Turtelboom (Open Vld) toe in het Vlaams Parlement. "Want de inkomsten van de gewestbelastingen evolueren nog voortdurend."

Wie de schuld draagt van dat wisselende tekort en hoe lang dit tegenvallend cijfer al bekend was bij de regering, zorgt al de hele week voor een spelletje 'schuld doorschuiven' tussen de vorige en huidige federale, Brusselse en Vlaamse regeringen. N-VA en Open Vld, niet eens zo lang geleden elkaars nieuwe beste vrienden, ruziën al drie dagen over de slechte cijfers. CD&V probeert zich op te werpen als verzoener.

Eerst liet de federale regering maandag doorschemeren dat de slechte cijfers de schuld waren van de deelstaten. N-VA pikte dat niet en speelde de zwartepiet door naar het verleden, naar de regering-Di Rupo. Dinsdagochtend deed Brussels begrotingsminister Guy Vanhengel (Open Vld) dan de zenuwen knappen toen hij erop wees dat Brussel zijn huiswerk heeft gedaan, maar dat de Vlaamse regering veel te creatief met de boekhoudkundige regels is omgesprongen.

Onontkoombaar

Dat deed Vlaams minister-president Geert Bourgeois (N-VA) in woede ontsteken, en die achtte Dirk Van Mechelen verantwoordelijk, begrotingsminister in de eerste regering van Kris Peeters, waarvan N-VA geen deel uitmaakte. Waarop Peeters zich uiteraard in de discussie mengde en de kritiek op de Vlaamse regering 'onterecht' noemde.

In het vragenuurtje van het Vlaams Parlement zinderde het zwartepietenspel nog na. "Het is allemaal begonnen met Guy Vanhengel die zichzelf op de radio op de borst klopte over zijn begroting", meent Mathias Diependaele, N-VA-fractieleider. "Nochtans moet Brussel niet al te hoog van de toren blazen: zij hebben van de federale regering een zak geld gekregen, wij een extra rekening. Vanhengel lijkt ook niet te beseffen dat hij zijn eigen Vlaamse minister van Begroting in de wind heeft gezet. Maar laten we het zwartepietenspel nu maar stoppen."

Het geruzie tussen de Vlaamse regeringspartijen toont aan hoe moeilijk de regering het nog zal krijgen de komende maanden, wanneer ze pijnlijke beslissingen over de begroting van 2015 zal moeten nemen. Geen enkele regeringspartij is happig op hogere lasten of extra saneringen, al lijken die stilaan onontkoombaar. Open Vld is er als de dood voor dat de Vlaamse regering te boek zal staan als 'een belastingregering'. CD&V, dat op Vlaams niveau Welzijn en Onderwijs in de portefeuille heeft, schermt die domeinen af omdat ze haar linkse flank tevreden wil houden. Voor N-VA liggen belastingsverhogingen even moeilijk als voor Open Vld, maar het begrotingsevenwicht loslaten gaat evenzeer in tegen haar principes.

Schipbreuk

De oppositie nam gisterenmiddag alvast geen genoegen met de uiteenlopende cijfers over het boekjaar 2014. "Het laconieke begrotingsbeleid van begrotingsminister Turtelboom lijkt meer en meer op een stuurloos schip", zei Groen-fractieleider Bjorn Rzoska. "De Vlamingen mogen daar niet de drenkelingen van worden." Parlementslid Jan Bertels (sp.a) drong bij Turtelboom aan op duidelijkheid over het effect van het tekort van 2014 op de begroting van 2015. De nieuwe cijfers van het Planbureau worden midden februari verwacht. In de maanden daarna zullen er pas echt harde woorden vallen.

Bron: De Morgen, Do. 22 Jan. 2015, Pagina 12